گزیده سخنرانی حجت الاسلام و المسلمین علوی در جلسه شرح احادیث کتاب مواعظ العددیه
بخش رساله حقوق امام سجاد (ع)
حق مولا و مالک تو که تو را آزاد کرد این است که بدانى او سرمایه خود را براى تو هزینه کرد. و تو را از ذلّت و وحشت بردگى به عزت و الفت آزادگى رساند. و تو را از اسارت بردگى رها نمود. و زنجیر بردگى را از پاى تو گشود. و تو را از زندان نجات داد. تو را مالک سرنوشت خود قرار داد. و براى عبادت پروردگار رهایى بخشید. و بدان که او در زندگى و مرگ تو از همۀ مردم به تو اولویت دارد. و بر تو واجب است که با جان و … او را یارى کنى. و نیرویى جز خداوند نیست.
وفَرَّغَکَ لِعِبادَهِ رَبِّکَ: مولا چون برده را از اسارت دیگران آزاد میکند تا او به بندگی خدا بپردازد حق بزرگی گردن عبد دارد.
بزرگان بعضا این طور دعا میکردند که خدایا عمر ما را صرف این و آن مگردان و اینکه اسیر دیگران نباشیم، فقط بنده تو باشیم.
ولا قُوَّهَ إلّابِاللّهِ : یعنی هر کسی نمیتواند این حقوق را انجام دهد و توفیق الهی میخواهد.
حق برده اى که آزاد کرده اى بر تو این است که بدانى خداوند آزادى او را براى تو وسیله تقرب و حجاب از دوزخ قرار داد. و پاداش تو در دنیا میراث اوست اگر وارث نداشته باشد. و درآخرت بهشت پاداش توست.
یکی از عبادتهای بسیار بزرگ فکُّ رقبه آزاد کردن بنده است. (سوره بلد، آیه ۱۳) اگر بنده ای را آزاد کردی بدان که منتی سر او نداری چون توفیق خدا بوده است.
حق کسى که به تو احسان کرده است، این است که از او تشکر کنى. و به یاد احسان او باشى. و او را به نیکى شهرت دهى و بین خود و خدا خالصانه برای او دعا کن. و اگر چنین کردى در نهان و عیان از او تشکر کرده اى. سپس اگر روزى توانستى جبران کن.
بعضی میگویند بالاترین نیکی و معروف، نیکی زبانی است. بالاترین صدقه خوشزبانی است، صدقهای که خیلی ساده است و همه هم میتوانند انجام دهند. غذای روح خوشزبانی و ادب است.
لغزشگاه اصلی بیتقوایی زبان است، با زبان میتوان ضربههای خیلی بزرگی به دیگران وارد کرد، و به اصطلاح طرف را با خاک یکسان کرد. فرعون را با پول نمیتوان خرید. ولی با بیان خوب میتوان بساط فرعون را جمع کرد. فقولا له قولاً لیّنا (سوره طه، آیه ۴۴)
کار خوب دیگران را این طرف و آن طرف بگویید که در اینصورت در کار نیک آنان شریک میشوید، اگر ده بار کار خوبش را بازگو کنی ده بار برایت مینویسند درصورتی که آن شخص خودش یکبار انجام داده است.