شرح احادیث کتاب مواعظ العددیه – جنود عقل و جهل
بخش اول
🔸عقل به عنوان جوهره وجودی و اصل هویت انسان، در نظام معرفت دینی جایگاه ویژه‌ای دارد. اساس ایمان، مهمترین سرمایه و ریشه همه کمالات، به عقل برمی‌گردد. هیچ حرامی وجود ندارد مگر اینکه قسمتی از عقل را از بین می‌برد و هیچ واجبی نیست مگر اینکه بخشی از عقل را بیدار می‌کند.
🔹هر کدام از عناوینی که در این حدیث ذکر می‌شود به نوعی، شاخه‌ای از درخت عقل است. هر موردی را که در خودتان ایجاد کنید گویا بعدی از ابعاد عقل تان قوی تر کرده اید.
💠 مدارا و ضد آن، آشکارا پرده‌درى کردن
🔸مدارا از صفات ویژه انبیاست. مدارا یعنی زمانیکه گره‌ای در کاری وجود دارد، نه آن را رها کرد و نه فشار بیهوده آورد بلکه با مدارا ادامه مسیر داد.
💠 خیر خواهى در غیاب دیگران و ضد آن، حیله‌گرى
🔹یعنی پشت سر اشخاص، همانطوری سخن بگویید و رفتار کنید که در هنگام حضور شان مواجهه می‌کنید. از علامات عقل اینست که اگر مشکلی با کسی دارید، جلوی خودش به او بگویید نه اینکه پشت سرش حرف بزنید چون اینگونه اصلاح شخص را در پی خواهد داشت.
💠 کتمان و ضد آن، افشاگرى
🔸کتمان یعنی حفظ اسرار خود و دیگران، چه در مسائل فردی چه در مسائل سیاسی و اجتماعی.
در طول تاریخ صحبت‌های اضافی و عدم کتمان اسرار همیشه خسارت‌هایی را به دین وارد کرده است. باید دانست که چه مسائلی را، به چه کسی بگوییم. این پیام نشانه عقل است.
💠 اقامه نماز و ضد آن، ترک نماز
🔹نماز نشانه دیدن خداست،. کسی که نماز نمی‌خواند یعنی خدا را نمی‌بیند و کسی که خدا را نبیند یعنی عقل ندارد. انسانی که خدا را فراموش نکند عاقل است.
