عوامل نزول بلا
گزیده بیانات حجت‌الاسلام و المسلمین علوی در جلسه حدیث خوانی مواعظ العددیة
حدیث ۳۹۴۱
ظاهر روایات بیان می‌کند که علت بلا، اعمال امت است. شانس، تصادف، تدبیر و برنامه‌ریزی درکار نیست.
این روایت مربوط به بلای عمومی است. بعضی از بلایا، مربوط به یک فاعل خطاکار است. اما کل مردم گرفتار می‌شوند. اگر این خطایا به صورت علنی در جامعه انجام شود و مردم در برابر آن سکوت کنند و آن اعتراضی را که از دستشان برمی‌آید، نکنند، بلا بر جامعه نازل می‌شود.
رابطه بلا و گناه را علم هنوز کشف نکرده است، چه بسیار امت‌هایی بودند که تمدن داشتند و از بین رفته‌اند، در صورتی که تدبیر آن‌ها بیشتر از دیگر امت‌ها بود. علم نمی‌تواند بگوید این پدیده دلیلی ندارد، بلکه می‌تواند بگوید من برای این پدیده دلیلی ندارم.
رسول خدا صلّى اللّٰه عليه و آله فرمود:هر گاه در امت من پانزده خصلت بوجود آيد گرفتار بلا خواهند شد،پرسيدند:اى رسول خدا آن خصلتها چيست؟فرمود:
اِذا کانَتِ المَغانِمُ دُوَلا
غنیمت جنگی ثروت شخصی شود.
غنیمت مال و ثروتی است که به زحمت به دست نیامده است. از نظر اسلامی حکومت، فقرا و اقشار آسیب پذیر جامعه در این غنیمت‌ها سهیم‌اند.
وَ اَلْأَمَانَةَ مَغْنَما
امانت مردم غنیمت شمرده شود[خیانت در امانت]
امانت فرصت استفاده و بهره برداری شمرده شود. فرد مالی را در اختیار کسی قرار می‌دهد و او فکر می‌کند می‌تواند آن مال را به او ندهد.
وَ اَلزَّكَاةَ مَغْرَما
پرداخت زکات را غرامت بحساب آورد.
زکات خسارت شمرده شود. مردم وقتی به فقرا و محرومان پول می‌دهند، خیال کنند ضرر کردند.
وَ أَطَاعَ اَلرَّجُلُ زَوْجَتَهُ وَ عَقَّ أُمَّهُ
مرد از زن خود اطاعت کند و به مادر خود ستم کنند.
هنگامی که مردان مطیع زنان شوند و بر مادر خود جفا کند. مرد قرار است منزل را مدیریت کند. ساختار فکری، روحی و روانی مرد به گونه‌ای آفریده شده که نسبت به زن می‌تواند قدرت تصمیم گیری مناسب تری داشته باشد. علاوه بر این که جایگاه مرد در خانه و حقوق آن به عنوان ولی و سرپرست زن است.
وَ بَرَّ صَدِيقَهُ وَ جَفَا أَبَاهُ
به دوستش نیکی کند و به پدر جفا کند.
اگر نیکی به دوست و جفا با پدر جمع شود بد است. بعضی می‌گویند این نیکی مذموم افراط در رفاقت است.
وَ كَانَ زَعِيمُ الْقَوْمِ أَرْذَلَهُمْ وَ أَكْرَمَهُ الْقَوْمُ مَخَافَةَ شَرِّهِ
پست‌ترین مردم زمامدار شود. و مردم از ترس شر زمامدار به او احترام کنند.
انسانی که رفتار‌های انسانی‌اش درست نیست. آدم‌های پست، بی شرافت و بی نجابت بالا بروند. این موقعی است که حکومت با کلک و پدر سوخته بازی به دست آید. همه نسبت به این امور مسئول هستند. با ترک امر به معروف و نهی از منکر زمینه‌های این امر را فراهم کردند.
وَ ارْتَفَعَتِ الْأَصْوَاتُ فِي الْمَسَاجِدِ
سر و صدا در مساجد زیاد شود.
صدا در مساجد بالا برود. هیاهو و قیل و قال در مساجد زیاد شود و در مساجد در مورد دنیا حرف می‌زنند.
وَ لَبِسُوا الْحَرِيرَ
لباس حریر بپوشند.
پوشیدن حریر که در روایات تصریح شده که حرام است.
وَ اتَّخَذُوا الْقَيْنَاتِ وَ ضَرَبُوا بِالْمَعَازِفِ
موسیقی و خوانندگی رواج یابد، نوازندگی رواج یابد.
مردم به ساز و نوازندگی روی بیاورند و بدون آن نمی‌توانند کار بکنند. ضرب هم از مشتقات غنا است.
وَ لَعَنَ آخِرُ هَذِهِ الْأُمَّةِ أَوَّلَهَا
آخر این امت اول آن را لعنت کند.
مردم اعلام برائت و لعن از اول امت می‌کنند. می‌گویند اگر این اسلام است نمی‌خواهیم.
فَلْيُرْتَقَبْ عِنْدَ ذَلِكَ الرِّيحُ الْحَمْرَاءُ أَوِ الْخَسْفُ أَوِ الْمَسْخُ
پس در این زمان انتظار باد سرخ و فرورفتن زمین و تغییر خلقت باشد.
