مفاهیم متمایز
گزیده بیانات حجت‌الاسلام و المسلمین علوی در جلسه حدیث‌خوانی مواعظ العددیة
حدیث ۳۹۳۰

امیر المومنین(ع) می‌فرمایند: اگر اشیاء از هم متمایز شوند،

الكَذِب مَعَ الجُبنِ
دروغ با ترس است.
منشأ دروغ، ترس است، این خوف و ترس انسان است که باعث دروغگویی می‌شود. علاوه بر این، بعد از دروغ گفتن نیز در دل دروغگو ترس ایجاد می‌شود.

و الصِّدق مَعَ الشُّجاعَة
راستگویی با شجاعت است.
ریشه صداقت در انسان، شجاعت است؛ کسی که بترسد، صراحت و راستگویی خود را از دست می‌دهد.

والرّاحَة مَعَ اليَأسِ
آسایش با نا امیدی است.
ناامیدی اگر از خدا باشد، خوب نیست و باعث می‌شود که افراد دست از تلاش بردارند؛ اما اگر یأس در مقابل طمع باشد، ممدوح است. انسانی که درگیر هوس‌های خود است، همیشه گرفتار است. ولی کسی که هوس اضافه‌ای ندارد، درست عمل می‌کند.

والتَّعَب مَعَ الطَّمَع
سختی با طمع است.
راه رسیدن به آسایش و راحتی، کنار گذاشتن طمع است. طمع، آرزو و خواسته‌های اضافه، مشکلات زیادی در زندگی انسان ایجاد می‌کنند، ریشه بسیاری از بیماری‌ها حرص و طمع است.

والحِرمان مَعَ الحِرص
محرومیت با حرص است.
حرمان به معنای بی‌توفیقی در همه امور است. ریشه همه محرومیت‌ها از نعمت‌های الهی، حرص است. کسی که حرص و طمع دارد، بیشتر به جمع کردن اموال می‌پردازد و نمی‌تواند از همان مقدار کافی هم استفاده کند. حرص و طمع وقتی بیش از حد شد، تعادل رفتار را از بین می‌برد و خطاها را زیاد می‌کند.

والذُّل مَعَ الدِّين
ذلت با بدهی است.
بدهی، در فرد احساس حقارت نفس به وجود می‌آورد. بیشترین غصه برای انسان شرافتمند، ادای دین است.