صفات عقل

بسیاری از ضلالت‌ها به علت ترک تعقل، بی‌توجهی و ضعف قوه ادراکی است. موفقیت‌ها و نقطه قوت انسان‌ها به اندازه‌ی عقل آن‌هاست.

عقل در کلام اهل بیت(ع)
امیر المومنین(ع) می‌فرمایند : «الاِنْسانُ بِعَقْلِهِ»
ارزش و منزلت انسان در گرو عقل اوست.

امیرالمومنین(ع) می‌فرمایند: «غایَةُ الْفَضائِلِ الْعَقْلُ»
آخرین حدّ فضیلت‌ها عقل است.

امیرالمومنین(ع) می‌فرمایند: «ما قَسَّمَ اللّهُ سُبْحانَهُ بَیْنَ عِبادِهِ شَیْئا اَفْضَلُ مِنْ الْعَقَلِ»
خداوند چیزی برتر از عقل در بین بندگانش تقسیم نکرده است.

امیرالمومنین(ع) می‌فرمایند: «خَیْرُ الْمَواهِبِ العَقْلُ» بهترین موهبت‌ها عقل است.
عقل موهبتی ازلی و ذاتی است، باقی کمالات اکتسابی هستند. اندیشه‌ها و عقل‌ها، هدایای الهی هستند؛ اما ادب و امور اخلاقی اکتسابی است.

امام صادق (ع) می فرمایند: «لَمْ يُقْسَمْ بَيْنَ اَلْعِبَادِ أَقَلُّ مِنَ اَلْخَمْسِ اَلْيَقِينِ وَ اَلْقُنُوعِ وَ اَلصَّبْرِ وَ اَلشُّكْرِ وَ اَلَّذِي يَكْمُلُ بِهِ هَذَا كُلُّهُ اَلْعَقْلُ.»
پنج خصلت در بین بندگان به کمترین میزان تقسیم شده است: يقين و قناعت و صبر و شكر، عاملی که باعث تکمیل و رسیدن این خصوصیت‌ها به حقیقت می‌شود عقل است.
تمام تعلل‌ها به علت یقین کم مردم است. قانع نبودن باعث می‌شود که ما زیاد مصرف کنیم. نداشتن صبر باعث می‌شود که مردم قبل رسیدن به هدف، خسته شوند و به اهداف خود نرسند. اگر همه شکرگزار باشند، درگیری و نزاع درست نمی‌شود. کامل کننده و عاملی که باعث می‌شود این صفات به حقیقت خود برسند، عقل است.

امیرالمومنین(ع) میفرمایند: « اَفْضَلُ النِعَمِ العَقْلُ»
برترین نعمت‌ها عقل است.
اگر خدا همه نعمت‌ها را به انسان بدهد، ولی عقل ندهد، انسان از آن نعمت‌ها بهره‌ای نخواهد برد. عاقل از همه فرصت‌ها استفاده می‌کند و از ظرفیت‌ها بهره می‌برد و آن‌ها را به خروجی مثبت تبدیل می‌کند.
همه خیرات از عقل و تمام شرارت‌ها از جهل است.

ظَهَرَ الْفَسَادُ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ بِمَا كَسَبَتْ أَيْدِي النَّاسِ (آیه ۴۱ سوره روم)
در خشکی و دریا به سبب اعمال زشتی که مردم به دست خود مرتکب شدند، فساد و تباهی نمودار شده است.
همه این خرابی‌ها به خاطر بی‌عقلی است. ایجاد فساد در همه امور، به علت جهل و صلاح همه امور در بکار گیری عقل است.

۱۳ آذر ۱۳۹۹