آداب تشهد – فقره صلوات
صلوات بر پیامبر و اهل بیت علیهم‌السلام، به سه صورت است؛
1- صلوات‌های واجب:
صلوات در نماز:
صلوات در تشهد نماز، واجب است. نمازی که در میان اعمال واجب، هیچ عملی از حیث اهمیت مانند آن نیست و اگر این صلوات در نماز با حضور قلب و اعتقاد گفته شود در قبولی بسیار موثر است.
2- صلوات‌های لازم:
تعداد این صلوات‌ها از نظر فقهی بسیار زیاد است. مثلا صلوات در نماز مستحب لازم است و چنانچه کسی نذر نماز مستحب کرده باشد و ادای نذر بر او واجب شود، لازم است که در نمازش صلوات بفرستد، چرا که نماز بدون صلوات باطل است.
3-صلوات‌های مستحب:
فرستادن صلوات تقریبا در همه حال مستحب است، مگر در جایی گفته شود که سبک شمرده شود و یا باعث توهین دیگران به اهل بیت(ع) شود.
بعد از نماز:
هنگام دعا بسیار تاکید بر ذکر صلوات شده است، اثر این صلوات قبولی و استجابت دعاست.
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرموند: صلوات فرستادن شما بر من باعث روا شدن حاجت‌های شماست و خدا را از شما راضی می‌گرداند و اعمال شما را پاک و پاکیزه می‌کند.
هنگام دعا بسیار تاکید بر صلوات فرستادن شده است، اثر این صلوات، قبولی و استجابت دعاست.
امام صادق علیه السلام می‌فرمایند: «إذا دعا أحَدُكُم فَلْیبْدَأ باِلصَّلاةِ علی النَّبی صَلی اللهُ علیه وآلهِ؛ فإنَّ الصَّلاةَ علی النَّبی صَلی اللهُ علیه وآله مَقْبُولَةٌ وَلَمْ یكُن اللهُ لِیقْبَلَ بَعضَ الدُّعاءِ وَیرُدَّ بَعضاً.»
هرگاه كسی از شما دست به دعا برداشت، پس دعایش را با صلوات آغاز نماید؛ زیرا صلوات بر پیامبر صلی الله علیه و آله دعایی پذیرفته شده است و خدای متعال برتر از آن است که بخشی از دعا را قبول کرده و بخش دیگر از آن را رد نماید.
هنگام ذکر خدا:
علما در ابتدا منبر خود، بعد از گفتن بسم الله الرحمن الرحیم، بر پیامبر(ص) و اهل بیت ایشان صلوات می‌فرستند.
یکی از اصحاب امام رضا (علیه السلام) گوید: خدمت ایشان رسیدم، ایشان پرسیدند معنای این کلام خداوند متعال که می‌فرمایند «وَذَکَرَ اسْمَ رَبِّهِ فَصَلَّی» چیست؟ عرض کردم: هرگاه بنده‌ای نام پروردگارش را یاد کند، بپاخیزد و نماز گزارد». حضرت (علیه السلام) فرمود: «اگر چنین باشد، خداوند عزّوجلّ کار بسیار دشواری خواسته است. معنای درست این است که هرگاه بنده نام پروردگارش را یاد کرد، بر محمّد و خاندانش درود فرستد.
در ادبیات دینی، خدای بدون نبی برای بندگان در دسترس نیست، فلذا دین و تکلیفی برای انسان نیست؛ اما از آن جا که خدا هدایتگر است، رسولان را قرار داد تا واسطه هدایت مردم باشند.
