صلوات در رکوع و سجود در روایات ما تجویز شده است. اهل سنت  یکی از جاهایی که به ما اشکال وارد می کنند، همین است. این فضیلتش در روایات هست. می گویند که مانند تسبیح و تنزیه است. در بعضی از تعابیر هست که برتر است. برخی از بزرگان ما اصرار دارند که اگر یکی این را نگوید، یک خلأ در او هست. « سبحان ربی الاعلی و بحمده رب صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم» که بعضی ها “و العن اعدائهم” هم اضافه می کنند.

بعضی ها این اشکال می کنند این است که سجده مخصوص به خدا است و رکوع مخصوص به خدا است. ما در رکوع وقتی صلوات می فرستیم، ما در مقام تسبیح و تنزیه و تعظیم خدا هستیم، ذکر متناسب با او همان سبحان الله است، صلوات چه معنی دارد؟

اول روایت: عن عبد الله بن سنان: از اجلای اصحاب هم است.

 « عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ عَبْدِ اَللَّهِ بْنِ سُلَيْمَانَ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ عَنِ اَلرَّجُلِ يَذْكُرُ اَلنَّبِيَّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ هُوَ فِي اَلصَّلاَةِ اَلْمَكْتُوبَةِ إِمَّا رَاكِعاً وَ إِمَّا سَاجِداً فَيُصَلِّي عَلَيْهِ وَ هُوَ عَلَى تِلْكَ اَلْحَالِ فَقَالَ نَعَمْ إِنَّ اَلصَّلاَةَ عَلَى نَبِيِّ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ كَهَيْئَةِ اَلتَّكْبِيرِ وَ اَلتَّسْبِيحِ وَ هِيَ عَشْرُ حَسَنَاتٍ يَبْتَدِرُهَا ثَمَانِيَةَ عَشَرَ مَلَكاً أَيُّهُمْ يُبَلِّغُهَا إِيَّاهُ …» (عبد اللّه بن سليمان گويد: از امام صادق عليه السّلام پرسيدم: كسى كه در نماز واجب، پيامبر صلّى اللّه عليه و اله را ياد مى‌كند و در حالى‌كه در ركوع و يا سجده است، بر آن حضرت صلوات مى‌فرستد كه آيا چنين كارى جايز است‌؟
فرمود: آرى، همانا صلوات بر پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و اله مانند تكبير تسبيح است و آن ده حسنه دارد و هجده فرشته بر يكديگر پيشى مى‌گيرند تا آن صلوات را نزد پيامبر صلّى اللّه عليه و اله برسانند. )

ذکر پیامبر صلی الله علیه و آله  یعنی ذکر خدا نمی گوییم. صلوات می فرستد. برنامه اش همین است. حضرت فرمود درست است. صلوات بر پیامبر صلی الله علیه و آله  مانند تسبیح و تکبیر می ماند. ده حسنه است که هجده ملک آن را می برند.

این برای اهل سنت ثقیل می آید. جواب آن این است که اولا یک دلیل این است که اهل بیت علیهم السلام فرمودند. یک جواب نقضی این است که مگر شما در سجده و رکوع و سجود دعا نمی کنید؟ بعضی از آن ها در این مطالب ورود دارند و از پیامبر صلی الله علیه و آله  گزارش کردند. خب من هم دعایم را صلوات قرار دادم.

یک جواب نقضی شد که شما هم دعا دارید و یک جواب تعبدی شد که ائمه معصومین علیهم السلام ما هم فرمودند. آقای مجتهدی می گفت که داشتم وضو می گرفتم آن اهل سنت هم در پشت من ایستاده بود. من هم با طمأنینه و ذکر، حال تعبد من را هم دید. آقای مجتهدی هم یک شخصیت متعبد و متنسکی داشت. رعایت می کرد. محاسن را رعایت می کرد. دید که کارش درست است ولی چرا اینگونه وضو می گیرد؟ آنها مدل وضویشان این است که پا را می شورند. یک نگاه تعجبی کرد. گفت این همان وضویی است که اهل بیت علیهم السلام به ما امر کردند. نه وضویی که ابو حنیفه و ابن مالک گفتند. و بعد گفتم که اهل بیت علیهم السلام از خانه بیشتر خبر دارند. او هیچ چیز نگفت و فقط نگاه می کرد. این استدلال تام است. شما مذهب از چه کسی دارید؟ از کسانی که پیامبر صلی الله علیه و آله  را ندیدند بلکه اصحاب پیامبر صلی الله علیه و آله  را هم ندیدند. افتخارشان به  شاگردی ابوحنیفه است.  ابوحنیفه هم که « لولا سنتین..» اگر آن دو سال شاگردی امام صادق علیه السلام نبود که هیچ چیز نداشت. این دلایل هست.

اهل بیت علیهم السلام گقتند. تعبد است ولی مقدمات تعبد عقل است. یعنی من نمی دانم ولی می دانم کسی که می خواهد بداند اهل بیت علیهم السلام هستند. در بعضی از روایات دیگر هم این را جواب دادند که رکوع و سجود با این که محل تسبیح الهی است صلوات هم تسبیح است. به دلیل دو آیه که باید کنار هم قرار دهیم. آیه اول: در صفت ملائکه قرآن فرموده است «يُسَبِّحُونَ اللَّيْلَ وَ النَّهارَ لا يَفْتُرُونَ» شبانه روز تسبیح می کنند و سستی نمی کنند. یعنی در میان تسبیحشان فاصله ای نیست. یعنی دائم التسبیح هستند. همه لحاظات این ملائکه با تسبیح پر شده است. این آیه را در کنار آیه صلوات قرار دهید. ” إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ  يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِيمًا” این یکی از این بحث هایی بود که در کشور های اهل سنت که می رفتیم می گفتیم. هیچ چیز نمی توانستند بگویند. در این آیه می فرماید که خدا و ملائکه بر پیامبر صلی الله علیه و آله  صلوات می فرستند. آن آیه هم می فرماید که ملائکه جز تسبیح نمی گویند. پس مشخص می شود که در منطق خداوند صلوات تسبیح است. لذا محروم نشوید. بزرگان می گویند که اگر صلوات را به تسبیح ضمیمه نکنید، خیلی کار ها گیر می خورد. خیلی تاکید داشتند که در هیچ یک از سجده های نمازش صلوات نمی فرسند، دارد به خودش جفا می کند.