رسول الله(ص) فرمودند: خداوند با چیزی برتر از عقل عبادت نشده است و مومن تا در وجودش ده خصلت نباشد عاقل نیست:
ألْخَيْرُ مِنْهُ مَأمُولٌ وَ الشَّرُّ مِنْهُ مَأْمُونٌ
مردم از او توقع بدی ندارند. عاقل اهل شر، بدی و خیانت نیست.
و يَسْتَكْثِرُ قَليلَ الْخَيْرِ مِنْ غَيْرِهِ
کار کوچک دیگران را بزرگ میشمارد. خودخواهی باعث میشود کار بزرگ دیگران دیده نشود. عاقل چون خودخواه نیست کار کوچک دیگران را بزرگ میبیند.
و يَسْتَقِلُّ كَثيرَ الْخَيْرِ مِنْ نَفْسِهِ
کار بزرگ خودش را کم میشمارد، چون به ضعف خودش آگاه است و میداند کارش خالص نیست.
و لا يَسْأَمُ مِنْ طَلَبِ اَلْعِلْمِ طُولَ عُمرِهِ
از طلب علم خسته نمیشود، چون برای عمل کردن و درمان خود آن را میخواند.
و لا یَتَبَّرَمُ بِطُلّابِ الحَوائِجِ قِبَلَهُ
از درخواست دیگران ناراحت نمیشود؛ چون اولا اجر کار را زیاد می بیند دوما این کار را لطف خدا میداند، و سوما انجام کار خیر برای عاقل ارزشمند است.
رسول الله(ص) فرمودند: خداوند با چیزی بر تر از عقل عبادت نشده است و مومن تا در وجودش ده خصلت نباشد عاقل نیست:
و الذُّلُّ اَحَبُ الَیهِ مِنَ العِزَّ
ذلت را بیشتر از عزت دوست دارد.
این فقره را به ذلت در حال دینداری در مقابل عزت به ازای از دست دادن دین معنا کردهاند. آبرو و عزت مومن دین اوست و آدم مومن دین خود را به دنیا نمیدهد.
و الفَقرُ أحبُّ إليهِ مِن الغِنی
فقر را بیشتر از غنا دوست دارد.
ثروت فتنه و مسئولیت زیادی دارد. امروزه در عصر غیبت آدمهای فقیر دیندار بیشتر از آدمهای غنی دیندار هستند.
نصيبُهُ مِن الدُّنيا القوت
از دنیا به اندازه قوت خود بهره بگیرد.
قوت یعنی انسان فقط به اندازه جان گرفتن غذا بخورد. مقدار آن را به اندازه یک هفتم حجم معده گفتهاند.
أن لايَرى أحَدا إلّا قالَ هُوَ خَيرُ مِني و أتقى
هیچ کس را نمیبیند الا این که میگوید او از من بهتر و با تقواتر است.
از الطفات خدا به بنده این است که خود را در مقابل دیگران چیزی نمی بیند .اگر بهتر از خود را دید فروتنی میکند تا به او ملحق شود. اگر بدتر از خود را دید میگوید که شاید او یک خوبی داشته باشد که من ندارم. این آدم کبر ندارد. هر کسی این گونه شود، سید زمان خود میشود.