آداب اموری هستند که انجام آن ها در رساندن انسان به حقیقت یک عمل و کمال آن تاثیر دارند. اعمال، خصوصا اعمال عبادی دارای برکات فراوانی هستند. گاهی از انجام بعضی از اعمال خسته میشویم؛ چون آثار و برکات آن عمل برای ما خیلی کم است. یکی از عواملی که باعث میشود از برنامه عبادی کم بهره ببریم، رعایت نکردن آداب عبادت است.
حمد در رویات به عنوان کلمه افتتاح گفته شده است؛ یعنی کار مهم را با الحمدلله شروع کنید تا به انجام برسد. حمد به نوعی به جا آوردن شکر الهی است. شکرگذاری در روایات به عنوان اولین و مهمترین واجب گفته شده است. واجبی که بعد از آن واجبی نیست. خمیر مایه عبودیت شکر است. داشتن توفیق حمد، به همین سادگی نیست، هر کسی نمی تواند به راحتی شاکر باشد.
یکی از مهم ترین آثار حمد و شکرگذاری، ازدیاد نعمت است. خداوند به بنده به اندازه شکرگذاری او نعمت میدهد. به مجرد این که بنده شکرگذاری نکرد، باب نعمت بر او بسته میشود. نتیجه انقطاع بنده از حمد، انقطاع الطاف خدا از بنده است.
معرفت بنده نسبت به خدا سبب شکرگذاری بنده میشود و شکرگذاری موجب افزایش معرفت بنده نسبت به خدا میگردد. این سیر بی انتهای کمال بندگان است. هیچ راهی بسته نمی شود الا به کفران نعمت و راه نامحدود طی نمیشود الا به شکر نعمت.
اگر کسی به مقام حمد رسید، به عالی ترین مقام انسانیت رسیده است. انسانی که به هنگام یاد خدا، خدا را حمد نکند در حقیقت به یاد خدا نیست. در روایت آمده است اگر بندهای چهار بار در روز و چهار بار در شب الحمدلله بگوید، شکر آن روزش را به جا آورده است.
اگر نعمتی شکر نشود تبدیل به بلا میشود و اگر بلایی شکر شود، به نعمت مبدل میگردد. فاصله بین نعمت و بلا، فاصله بین شکر و کفر است.